Banksy’nin Picasso’dan ustalıkla çaldığı bu söz aslında Ielts (ve de Toefl) gibi sınavlara nasıl hazırlanmamız gerektiğine dair harika bir ipucu vermektedir. Öncelikle Ielts’in akademik bir sınav olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda fikir hırsızlığı olarak basitleştirebileceğimiz “plagiarism” konusuna ne denli hassas yaklaştıklarını anlayabiliriz. Bu konu aslında en çok sınavdan önce “birkaç kalıp ezberler sınava girerim” düşüncesinde olan adayları ilgilendirmektedir. Ielts Ders Notları’ndan alıntı yapacak olursak, “sınav öncesi kalıp ezberlemek ve ezberlenen kalıpları uygunsuz kopyalamak” çok sayıda adayın yaptığı yaygın hatalardan biridir. Ielts Speaking sınavındaki examiner söz konusu adayın ezbere konuştuğunu anlamada ustadır. Examiner, adayın yaptığını “regurgitating” yani “istifra etmek-geri çıkartmak” olarak not eder. Aday farklı bir bağlamdan aldığı bir bilgiyi anlamadan ve sindirmeden yerli yersiz kullanmaya kalkmıştır. Bu hata her ne kadar yaygın ve dolayısıyla son derece fazla örnek barındırsa da aklıma gelen basit bir örnek “That’s an interesting question” ifadesi ile cümleye başlamaktır. Belki size de bir akıl hocası böyle bir kalıpla cevabınıza başlamanın size fazladan puan getireceğini söylemiştir. Sınavda “What’s your name?” ve hatta “Where do you live?” gibi sorulara “That’s an interesting question” diyerek cevaba başlayan (ki bu abartı bir örnek değil gerçekten (defalarca) yaşanmış bir örnektir) bir adayın farkında olmadan nasıl bir duruma düştüğünü eminim tahmin edebilirsiniz.
Bu ve benzeri kalıpları kopyalamak Ielts sınavından 4-5 ve hatta belki 6 almak için yeterli olabilir. Ancak, kopyalamayı da kopyaladığınız bağlama dikkat ederek yapmanız gerekir. Burada sıkıntı kalıpta değildir. Sorulan sorular kopyaladığınız kalıbı kullanmanız için doğru bağlamı size sunmamaktadır. Ielts sınavından 6,5 ve üstü bir band puanı alabilmek için kalıpları daha ustaca çalmanız gerekir. Usta işi hırsızlık sınavdan önce çalıştığınız kalıbı doğru bir bağlamda kullanabilmenizi gerektirir. Bunun birincil ön şartı belirlediğiniz kalıbı ezberlemek değil öğrenmektir. Böylece ezberlenmiş bir cevap size ait bir cevaba dönüşür. Mesela benzer bir şekilde “Do you live in a house or an apartment?” sorusuna kalıpla giriş yapalım: “Well…that’s an interesting question because as of today I’m homeless :). What happened is that I got kicked out of my dormatory yesterday. So, I’ll be looking for a new place to stay today. My friend told me I could stay at his apartment for a cople of days until I find a place of my own…”. Bu cevabı çok daha üst seviye kelimelerle daha akademik hale getirebilirsiniz ama umarım ne demek istediğimi anlatabildiğim bir örnek olmuştur. Eminim ki sizler çok daha yaratıcı cevaplar bulabilirsiniz.
Bu konu sadece konuşma bölümünü değil Ielts sınavının bütün modüllerini ilgilendirir. Yazma bölümü de kopyalama hatası yapılan bölümlerin başında gelir.
Mesela Task II için kalıpların ezberlenerek yerli yersiz kullanımına örnek olarak “In general, therefore, we can conclude that, television has a positive effect overall.” cümlesini verebiliriz. Belki yine bir akıl hocası böyle bir kalıpta sadece “television” kelimesini konuya göre değiştirerek yüksek bir puanı garanti edebileceğinizi söylemiştir. Ancak, bu tür ezberlenmiş kalıplar kompozisyonunuzu okuyan uzmanın seviyenizi hemen sobeleyebileceği basit göstergelerdir. Bu konuda ne yapmamız gerektiğine dair Ielts Ders Notları’na kulak verecek olursak, “Tam olarak anlamadığınız kelimeleri, yanlış cümleler içerisinde yerli yersiz kullanılmış ezbere kalıplar yerine kendi kelimelerinizi kullanarak basit bir dille yazdığınız bir rapor veya kompozisyon daima tercih sebebidir ve daha yüksek puan alacaktır”. Daha akıllıca hazırlanmış kalıpları ve yakalanmadan çalmanın yollarını kitapta bulabilirsiniz.
Bir başka tahmin edebileceğinizden daha sık yaşanan sorun ise kopyalayamamaktır. Mesela Writing Task I sorusunda geçen “government” kelimesini kağıdınıza geçirirken “goverment” “goverrment” gibi basit yazım hataları yapmak çok sık rastladığımız bir hatadır. Tabii ki kağıdınızdaki basit hataları düzelttikten sonra soruda verilen kelimeleri kopyalamadan çaldığınız fikri kendi kelimelerinizle yeniden yazabilmek (paraphrasing) asıl üzerinde çalışmanız gereken bir beceridir. Hatta, “paraphrasing” yapabilmeniz sınavın sadece yazma bölümünde değil sınavın tümünde kullanmanız ve dolayısıyla sınavdan önce geliştirmeniz gereken en önemli beceridir. Bu beceriyi nasıl geliştireceğiniz ve sınavdaki sorulara nasıl uygulayabileceğiniz Ielts Ders Notları kitabının özellikle üzerinde durduğu konulardan biridir.
Yine Writing Task I sorusunda yapılan kritik bir hata ise soruyu hiç değiştirmeden aynen cevap kağıdınıza geçirmektir. Çok sık karşılaştıkları bu hatanın karşısında yaptıkları şey çok basittir: kopyalanan cümlenin üzerini çizerler. Bu durumda artık bir giriş cümleniz olmadığı gibi kelime sayınız da düştüğü için hiç hak etmediğiniz bir puan alabilirsiniz. Mesela “The diagram below shows the process of coffee production and preparation for sale in supermarkets and shops.” gibi bir soruyla karşılaşan bir aday kağıdına “The diagram illustrates the process of coffee production and preparation for sale in supermarkets and shops.” yazarak yani sadece 1-2 kelime değiştirerek “paraphrase” yaptığını zannediyorsa bu kağıdını okuyacak examiner’ın tecrübesine ve zekasına hakaretten başka bir şey değildir. Dolayısıyla sınavdan önce kalıpları sözlü veya yazılı nasıl çalacağınız kesinlikle üzerinde durmanız gereken bir konudur.
Hedefiniz ister 4 band puanı ister 7 olsun, hangi kalıpları hangi bağlamlarda nasıl doğru kullanabileceğiniz ve buna bağlı olarak puanınızı en kolay ve hızlı bir şekilde nasıl arttırabileceğiniz IELTS DERS NOTLARI kitabında ayrıntılı bir şekilde anlatılmaktadır.
Özgür Kartal
ozgur.kartal@gmail.com
(+90) 539 493 5323
More fun Quotes on plagiarism for the insistent reader
“Immature poets imitate; mature poets steal.”
T.S. Eliot
“I’ve been imitated so well I’ve heard people copy my mistakes.”
Jimi Hendrix
“When a thing has been said and said well, have no scruple. Take it and copy it.”
Anatole France
“Anticipatory plagiarism occurs when someone steals your original idea and publishes it a hundred years before you were born.”
Robert K. Merton
“People seldom improve when they have no model but themselves to copy after.”
Oliver Goldsmith
“Plagiarism is the fear of a blank page.”
Mokokoma Mokhonoana
“Originality is undetected plagiarism.”
William Ralph Inge
“What is originality. Undetected plagiarism.”
Dean Inge
IELTS Ders Notları 